Adalara Elektrikli Fayton
Denizli'nin Sarayköy kazasında makine mühendisi olan Haluk Şahin tarafından tasarlanan ve ilk imalatı yapılan fayton İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri (İETT) tarafından kabul gördü. Şahin’in ‘Payitaht’ ismini verdiği faytonlar kısa müddette seri imalata geçerek İstanbul sokaklarındaki erişimde yerini alacak. Yüzde 75’i yerli olarak üretilecek olan faytonlar bilinen atlı klasik faytonların özelliklerine sahip olacak. Elektrikli faytonlarda değişik olan şey ise gücünü atlar yerine üzerindeki akülerden alması ve yular yerine direksiyonunun olması. Nostalji tutkunlarının da unutulmadığı elektrikli faytonlar lüks çadırı, kabini, koltukları ile klasik faytonlarla birebir aynı olacak şekilde üretilecek.
Faytonların tarihçesinden söz eden Şahin, faytonun Türk tarihindeki yerinin Osmanlı Devleti’nden 2. Mahmut dönemi ile başladığını kaydederek, "İngiltere'nin bizlere, Osmanlı İmparatorluğu’na vermiş olduğu ‘hibe’ isimi altında faytonların ülkemize gelmesi ile başlamıştır. Bizim kültürümüze girmesi oldukça bir vakit almıştır." diye konuştu.
"KALKIŞ VE FREN DESTEK PROGRAMI VAR"
İmalatı yapılan faytonun son haline erişmesinin 15 senelik bir zaman aldığını belirten Şahin, büyük bir Ar-Ge programı yaparak mevcut fayton modellerini geliştirdiklerini ifade etti. Şahin şunları söyledi:
"Elektrikli fayton yüzde 25 eğimleri (yokuşları) 6 kişi çıkartabilmekte, kalkış destek programı, fren destek programı, hidrolik fren sistemi, üzerinde bulunan sulu bazlı akülerle birlikte körüklü fayton modeline gelmiştir. Fayton zati Fransızca bir kap mananına gelmektedir. Şayet buna at takarsanız atlı fayton olur, bu ise gücünü kendinden aldığından elektrikli fayton olarak hatırlanmaktadır."
"4 SAAT ŞARJLA 80 KİLOMETRE HIZ"
Elektrikli faytonu daha çok ‘hayvan hakları ihlalleri’nin önüne geçme fikrinden yola çıkarak tasarladıklarını hatırladan Şahin, İETT’ye sundukları ve kabul gören ‘Payitaht’ ismini verdikleri faytonun 4 saat şarjla 70-80 kilometre hıza çıkabildiğini vurguladı.
Şahin, "Adalardaki atlı faytonların kullanılması ile birlikte orada bulunan hayvan haklarının ihlalleri ile birlikte bizim de bu proje aklımıza geldi. Elektrikli faytonun yapımına başladığımız 15 senesi aşkın zaman içerisinde 4 saat şarjla 70-80 kilometre giden elektrikli fayton yapıp bunu insanların beğenisine sunduk. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İETT 2 yıl önce bizden bir elektrikli fayton alarak bunun Ar-Ge’sinin geliştirilmesi istedi. Çok yakın bir vakitte da buradaki tesislerimizi ziyaret edecekler ve burada yapmış olduğumuz en son ürettiğimiz model olan ‘Payitaht’ı yerli ve ulusal olarak yaparak huzurlarına sunacağız." dedi.
YERLİ VE MİLLİ
Payitaht ismini verdikleri elektrik faytonun yerlilik oranının yüzde 75’i bulduğunu ve yalnızca motorunun ithal olarak ülke dışından geldiğini kaydeden Şahin, diğer bütün aksamlarının Denizli'nin Sarayköy kazasındaki tesislerinde ürettiklerini dile getirdi. İstanbul'da bilhassa turizm bölgesi olan adalarda 285 tane atlı fayton olduğunu ve bin 500'e yakın hayvan popülasyonunun yaşandığını aktaran Şahin, hayvanların haklarının ihlal edildiğini ve bir iş gücü olarak kullanıldığına dikkat çekti. Elektrikli faytonların atlı faytonların yerini alacağını aktaran Şahin, izahını şöyle sürdürdü:
"Büyük ihtimalle Adalar Belediyesi başka bir deyişle Büyükşehir Belediyesi ile birlikte koordine olarak adalarda bu elektrikli faytonların kullanılması bir program dahilinde yapılacaktır diye düşünmekteyiz. Kısa vakit içerisinde başka bir deyişle önümüzdeki senelerde adalarda elektrikli faytonlar iş gücü ve sayıya göre arttırılarak renk renk orada insanların beğenisine sunulacaktır."
